Fennel seed
شرح گیاه رازیانه
گیاهی علفی ، معطر به ارتقاع 1 تا 2 متر ودارای برگهایی با پهنک منقسم به قطعات نازک ونخی شکل است . به حالت وحشی به صورت گیاه چند ساله است ولی اگر پرورش یابد دارای وضع 2ساله می شود برروی شاخه های منشعب آن خطوط طولی مشخص تشخیص داده می شوند دمبرگ برگهای آن نیز درفاصله معینی ازساقه حالت غلاف مانند پیدا می کند . گلهای آن زرد رنگ ومجتمع به صورت چتر مرکب است .اشعه چترهای آن بلند وشامل پایه های نامساوی است. بطوریکه تعداد آنها به 15 نیز می رسد . پهنای گل آذینی چتری آن درحدود 15 سانتی متر است . میوه آن کوچک به طول 6تا 12 و عرض 2تا4 میلیمتر ودارای بوی معطر است .
نیاز های اکولوژیکی رازیانه
رازیانه گیاهی است مدیترانه ای، هوای گرم برای رشد و نمو آن مطلوب می باشد بطور کلی کشت این گیاه درمناطق باهوای گرم ( که تابستان طولانی وزمستان سرد زیاد نداشته باشند ) موفقیت آمیز است . جوانه زنی بزودی در دمای 6 تا8 درجه سانتی گراد انجام می گیرد ولی درجه حرارت مطلوب برای جوانه زنی 65 تا 16 درجه سانتی گراد می باشد . PH خاک برای رازیانه بین 8/4 تا8 مناسب است. خاکهای لوم رسی با مواد وعناصرغذایی وترکیبات هوموسی کافی خاکهای مناسبی برای رویش این گیاه می باشند کشت باید درزمینهای باآب کافی باشد. دمای مطلوب درطول رویش ودرطی زمان تشکیل میوه 20تا22 درجه سانتی گراد است.در زمستانهای طولانی و بسیار سرد ریشه گیاه دچار سرمازدگی می شوند . آبیاری درزمان مناسب تاثیر مثبتی برکمیت و کیفیت مواد موثر رازیانه دارد.بهترین زمان برای ابتکار ابتدای رویش گیاه ، مرحله تشکیل ساقه و همچنین مرحله نمو گلها می باشد.
آماده سازی خاک
رازبانه درطول رویش به مواد غذایی نسبتاً زیادی نیاز دارد کود های حیوانی کاملا نپوسیده تاثیر نامناسبی برریشه این گیاه دارند. ازاین رو نهایت دقت درافزودن کودهای حیوانی به زمینهای که درآنها رازیانه کشت می شود الزامی است. دقت دراضافه کردن کودهای ازته به آین گیاه نیز ضرورت دارد زیرا کودهای ازته به مقدار زیاد سبب تحریک رشد رویشی گیاه می شوند رشد زایشی ( گل دهی وتشکیل میوه ) گیاه را مختل می کند وسبب کاهش شدید عملکرد می گردند ضمناً افزایش نامناسب ازت خاک علاوه بر کاهش و عملکرد سبب کاهش مقاومت گیاه درمقابل سرمای زمستان نیز خواهد شد . پس اواخر تابستان کودهای کاملا پوسیده رابه زمین می افزایند سپس شخم عمیقی زده می شود وکودهای شیمیایی مورد نیاز گیاه را به خاک می افزایند وآنرا به وسیله دیسک به عمق 20 تا25 سانتی متری خاک می فرستند سپس زمین راتسطیح نموده وبستر خاک رابرای کاشت آماده می نمایند .
زمان کاشت رازیانه
رازیانه دوره رویش نسبتاً بلندی دارد. لذا کاشت این گیاه باید اوایل سال ( اواخر زمستان ، اوایل بهار ) انجام پذیرد. بذوری که درپاییز کاشته شده اند (دربهار سال بعد دردرجه حرارت 6 تا 8 درجه سانتی گراد درشرایط مناسب ازنظر رطوبت خاک و... ) رویش می نمایند. بذور درردیفهایی به فاصله 36 تا 48 سانتی متر کشت می شوند چانچه فاصله ردیفها کمتراز اندازه ذکر شده باشد نقش موثری درکاهش عملکرد دارد. عمق بذر رازیانه درموقع کاشت 2تا 3 سانتی متر باید باشد
روش کاشت رازیانه
ازآنجا ئیکه بذررازبانه ازقوه رویشی مناسبی برخوردار است کشت مستقیم درزمین اصلی نتایج مطلوبی دارد ودراکثر کشورها برای کشت رازیانه روش کشت مستقیم استفاده میشود . کشت رازیانه به صورت ردیفی وبااستفاده ازردیف کار غلات انجام می گیرد. پس از کشت زمین را باید آبیاری نمود .
داشت رازیانه (مراقبت و نگهداری)
وجین علفهای هرز درفصل بهار ( خرداد ) ضروری می باشد. بااستفاده ازعلف کشهای مناسب نیز می توان به مبارزه با علفهای هرز پرداخت. ازبین این علف کشها می توان مرکازین (Merkazin)آفالون (Afalon)را نام برد.آفات درطول رویش ممکن است خسارات سنگینی به رازبانه وارد نمایند. رازیانه را هیچگاه نباید درمجاورت گیاهان سمی مانند بذرالبنج وگیاهانی ازاین قبیل کشت نمود زیرا هنگام برداشت ممکن است بذر رازیانه با بذور این گیاهان مخلوط شوند و استفاده ازآن ایجاد مسمومیت نماید.
برداشت رازیانه
میوه های رازبانه به طور همزمان نمی رسند پس ازرسیدن ازگیاه جدا و به اطراف پراکنده می شوند. ازاینرو قبل ازریزش باید محصول رابرداشت نمود .چون رازیانه ساقه بلند دارد معمولا برداشت محصول آن کم وبیش مشکل است بااستفاده ازماشین برداشت غلات می توان دانه های رازیانه رانیز برداشت کرد . زمان مناسب برای برداشت محصول درسال اول رویش اوایل مهر می باشد درحالیکه درسال دوم وسوم این زمان به اوایل شهریور تغییر می یابد .محصول رامی توان دردومرحله برداشت کرد . درمرحله اول شاخه ها وسر شاخه های حامل چتر ( به طول 30 تا 50 سانتی متر) رابرداشت می کنند وبه مدت 7 تا 14 روز روی زمین باقی می گذارند .(این مدت به آب و هوای منطقه بستگی دارد ).
درمرحله دوم این اندامها رابا کمباین برداشت و بذور را ازسایر قسمتها جدا می نمایند .برداشت گیاهان در دو مرحله بستگی به اوضاع اقلیمی محل کشت گیاه دارد. درصورت نامساعد بودن هوا، رطوبت بالا برداشت دردو مرحله توصیه نمی شود زیرا ممکن است طی مدتی که اندامها روی زمین قرار دارند مورد حمله قارچها، باکتریها وسایر عوامل مخرب قرارگیرند واثرات نامطلوبی برکمیت وکیفیت مواد موثر آن بگذارند. ازاینرو بهتراست برداشت محصول دریک مرحله انجام شود دراینصورت شاخه ها و سرشاخه های حامل چتر برداشت می شوند . رطوبت بیش ازحد مجاز دربذر رازیانه مناسب نیست وبرکیفیت رویشی و همچنین مواد موثر آنها تاثیر منفی دارد ازاینرو پس از برداشت آنها راباید خشک کرد عمل خشک کردن بذر رامی توان درسایه یا با استفاده از خشک کن های الکتریکی انجام داد. عملکرد رازیانه متفاوت است و بستگی شرایط اقلیمی محل رویش دارد.
