بذر ریواس
اقليم و مناطق پرورش ريواس :
ريواس؛ سبزي فصل سرد و گياهي چند ساله است كه در برابر سرماي سخت زمستان و خشكي تابستان مقاوم است. پس از يك فصل رشد، قسمت يقه به خواب (دورمانسي) مي رود. به منظور شكستن خواب جوانه ها و تحريك رشد گياه به درجه حرارت كمتر از 4 درجه ي سانتي گراد نياز است و براي بدست آوردن رشد رويشي مناسب، ميانگين درجه حرارت تابستاني كمتر از 21 درجه سانتيگراد ضروري است، به همين دليل اين گياه در مناطق سردسير و كوهستاني پرورش مي يابد و نمي تواند در مناطق گرمسيري رشد مناسبي داشته باشد هرچند كه استثناهايي در اين زمينه وجود دارد. در اين گونه مناطق، ريواس به عنوان سبزي يك ساله پرورش مي يابد در حالي كه در مناطق مساعدتر براي رشد گياه به مدت 8 تا 15 سال در زمين باقي ميمانده در مناطق نامساعد توليد محصول كافي نبوده و دمبرگ هاي باريك و بي رنگي را به وجود خواهد آورد. اين گياه در روزهاي گرم خيلي زود پژمرده مي شود. همزمان با افزايش دما، رشد قسمت هاي هوايي كم شده و رشد آنها تحت تاثير درجه حرارت قرار مي گيرد و حتي اگر درجه حرارات محيط خيلي بالا رود، حالت خواب ظاهر مي شود. وقتي كه در پايان تابستان حرارت محيط كاهش مي يابد، گياه رشد رويشي خود را از سر مي گيرد.
پرورش ريواس :
ريواس از سبزيهاي فصل خنك است و دماهاي پائين را تحمل ميكند. برگها در دماي پائين صورتي و يا قرمز و در دماهاي بالا بيش از 30 درجه سانتيگراد سبز تيره است. ريواس در مناطق پر باران عملكرد بيشتري را دارد. در خاكهاي سبك و حاصلخيز بهتر رشد مي كند. خاك ريواس نياز به پتاسيم زيادي دارد.
در ايران، ريواس بصورت خود رو در مناطق كوهستاني و بعضي از دشت هاي خشك روئيده و در برخي مناطق نسبت به پرورش آن اقدام مي شود، اما در بعضي از كشورهاي اروپايي و آمريكا نسبت به كاشت آن در شرايط كنترل شده اقدام شده است و رقم هاي مختلفي از ريواس در دسترس توليد كنندگان قرار دارد. در منطقه ي نيشابور كوهپايه نشينان؛ نسبت به پرورش ريواس خود رو اقدام مينمايند، قسمت قابل برداشت آن از روي يقه ريزومهاي گوشتي و جوانه هاي سطحي آن منشاء مي گيرد و همان دمبرگ هاي سفيد و گياه مي باشد.
نوع خاك مورد نياز براي رشد گياه ريواس :
ريواس، خاك هاي زيادي را تحمل مي كند و به بيشتر خاك ها مقاوم است اما در خاك هاي حاصلخيز و خوب زهكشي شده اي كه ماده ي آلي زيادي دارند به بهترين وجه رشد مي كند. براي زراعت ريواس وجود سطحي عاري از علف هاي هرز ضروري است. چون كه هيچ نوع علف كشي براي استفاده دركنار ريواس ثبت نشده است. حوزه ي كوچكي از علف هاي هرز چند ساله مي تواند به سرعت خطيري توسعه يابند. براي جلوگيري از اين كار همه ي علف هاي هرز چند ساله بايد سال قبل از كاشت از بين بروند . كيفيت محصول برداشت شده ؛ به مقدار كود و حفاظت و نگهداري از گياه مرتبط است. مقدار كود مصرفي بر اساس آزمايشات خاك براي مناطق مختلف تعيين مي شود. كودهاي دامي منبع ارزشمندي از مواد هوموس كه به حفظ رطوبت و ثبات ساختمان خاك كمك ميكنند و در ضمن مواد غذايي را به مرور زمان در اختيار گياه قرار مي دهند.
كشتزارها بايد در بهار و بعد از قلمه زني كشت شوند، خاك برداري دستي همچنين ممكن است ضروري باشد. ريواس نسبتاً مقاوم به حشرات و بيماريها مي باشد.
اصلاح خاك :
ريواس نسبتاً به اسيديته ي خاك مقاوم است ولي، در خاك نسبتا اسيدي بهتر عمل مي كند.
ريواس به كود شيميايي واكنش خوبي نشان مي دهد. كيفيت محصول برداشت شده، تا حد زيادي به مراقبت و كوددهي دارد. كشت تجاري نيازمند حدود 1500 پوند هر 10 10 اختصاص بدهند كه بصورت -10- كاشت مي باشد. باغبانان بايد هر بهار، براي هر گياه، يك خانگي، فنجان كود شيميايي 10 مدور، دور هر گياه، زماني كه رشد شروع شد، بكار برده شوند. هر ساله، هر چند دفعه كه لازم شد علف هاي هرز را از بين ببريد، كوددهي نمائيد وبه صورت سطحي كشت شود.
از كود تازه نبايد استفاده شود زيرا موجب سوخته شدن ريواس هاي ترد و نازك مي شود.
نحوه تكثير ريواس :
اين گياه توسط دو روش غير جنسي و بذر تكثير میشود ولي چون گياهان حاصل از بذركاملاً متفاوت از گياهان والديني میباشند در واقع استفاده از گياهاني كه از جوانه هاي روي ريزوم حاصل میشوند، روش اصلي تكثير آن میباشد كه اين گياهان در اطراف گياه اصلي قرار دارند. در اوايل بهار گياهان جدا شده از گياه مادري به صورت شياري كشت ميشود.
كاشت و فاصله گذاري :
ريشه هاي ريواس را در اوايل بهار بكاريد. كشت بذر توصيه نمي شود چون خيلي طول مي كشد تا گياه استقرار يابد، و جوانه؛ رنگ و اندازه ي واقعي خود را نخواهد داشت . ريشه هاي ريواس را در فواصل 24 تا 28 اينچي؛ به طور مجزا؛در رديف هاي 3 تا 4 پايي مجزا به جهت كشت تجاري قرار دهيد. اين فواصل در رديف ها ؛ مي توانند تا 36 اينچ؛ براي گياهان و رديف هاي مربوط به باغهاي كوچكتر ( غير تجاري ) كاهش يابند خيلي كمتر از اين؛ به طور خيلي جدي باعث كاهش محصول و افزايش احتمال گسترش بيماري مي شود. گودال بايد براي طوقه؛ خيلي بزرگ حفر شود، و با كود آلي همراه باشد
طریقه کاشت بذر ریواس:
ریواس به راحتی از طریق بذر و تقسیم ریشه تکثیر میشود. برای این منظور بهتر است بذرهای این گیاه را در فصل پاییز در گلخانه بکارید، پس از کاشت بذر لایه نازکی خاک روی آن بریزید و گیاه را آبیاری کنید. پس از اینکه گیاه جوانه زد و به حد معینی از رشد رسید میتوانید آن را در فصل بهار و پس از پایان فصل سرما به زمین اصلی منتقل کنید.
تقسیم ریشه ریواس نیز به این صورت است که در فصل بهار و یا پاییز با یک چاقوی تیز ریشه این گیاه را از خاک بیرون بیاورید و سپس آن را در محل مورد نظر بکارید.
فاصله کاشت بذر ریواس:
فاصله کاشت بذر بین 30 تا 50 سانتی متر میباشد.
عمق کاشت بذر ریواس:
بذر را در عمق 0.5 تا 2 سانتیمتری بکارید.
خاک مناسب رشد ریواس:
ریواس برای رشد به خاک های حاصلخیز و عمیق رسی، لومی رسی و سنگین نیاز دارد. توجه نمایید که خاک باید از هوموس و همچنین زهکشی مناسبی برخوردار باشد.
دمای مورد نیاز ریواس:
دمای ایده آل برای رشد این گیاه بین 5 تا 35 درجه سانتی گراد میباشد. توجه داشته باشید که برگهای این گیاه در دمای پایین صورتی مایل به قرمز میشود و در دمای بالا سبز تیره میشود.
زمان گلدهی ریواس:
گلدهی این گیاه فصل بهار و تابستان است.
مقدار آبدهی ریواس:
ریواس برای رشد به آبیاری کمی نیاز دارد. در برابر خشکی مقاوم است.
نور ریواس:
از گیاهان آفتاب دوست میباشد که برای رشد به نور زیاد خورشید نیاز دارد.