آنچه کشاورز باید بداند
این حشره یکی از آفات مهم پسته می باشد. حشره ای است که بسرعت نسبت به سموم مختلف مقاومت پیدا می کند و در مبارزه شیمیایی با آن باید مرتبا سموم مصرفی را تعویض نمود. این حشرات عسلک فراوانی دفع می نمایند که به سرعت در مجاورت هوا خشک شده و سفید می شوند به همین دلیل به آن شیره خشک می گویند. پوره های پسیل با فرو بردن خرطوم در سطح برگها از شیره ی گیاهی تغذیه میکنند. خسارت پوره های پسیل پسته روی درختان در دو زمان بیشتر از سایر مواقع سال است. یکی در خرداد ماه که باعث ریزش برگها، خوشه ها، جوانه ها و افزایش میزان پوکی و دیگری در مرداد ماه که باعث افزایش مقدار دهان بستگی می گردد. بهترین موقع مبارزه شیمیایی علیه این آفت اخر زمستان و علیه حشرات کامل است. در بهار نیز می توان سمپاشی را بدون استعمال روغن تکرار نمود و این سمپاشی بخصوص اگر مبارزه زمستانه صورت نگرفته باشد ضروری است.
آفتی پلی فاژ است. کرم گلوگاه انار، زمستان را به صورت لاروهای سنین مختلف در داخل میوه انار، انجیر و میزبان های آلوده دیگر که در زیر درخت ها ریخته و یا بر روی درخت باقیمانده و یا در انبارها ذخیره شده اند، می گذراند. پروانه های زمستانه معمولاً تخم های خود را روی میله و بساک پرچمها میگذارند. دم میوه و شکاف های ناشی از ترکیدگی میوه نیز از محل های تخمگذاری این شب پره می باشند. پرچم زدایی انار با دستگاه پرچم زدای انار صورت می گیرد. زمان پرچم زدایی انار، حدود ۴ تا ۵ هفته پس از ظهور اولین گل انار و یا ۲ تا ۳ هفته پس از اوج، بسته به شرایط آب و هوایی منطقه، مصادف با ماه خرداد می باشد. کشت گیاهان یونجه و شبدر در بین درختان انار به منظور افزایش ازت زمین و تغذیه حشرات مفید. تنظیم و رعایت دور آبیارى مناسب به منظور جلوگیرى از ترکیدگى انار. جمع آورى به موقع انارهاى باقیمانده از سال قبل و یا انارهاى موجود در زیر درخت و سوزانیدن آنها از سایر روشهای مبارزه با این آفت هستند.
آهن به عنوان یکی از عناصر مهم در تغذیه گیاهان به مقدار فراوان در خاک وجود دارد، متاسفانه به دلیل آهکی بودن بخش زیادی از خاکهای کشورمان قابلیت جذب آن بسیار محدود می باشد. زیرا محیطهای قلیایی سبب غیر فعال شدن و رسوب آهن می گردد. در حالت معمول، ریشه گیاهان با ترشح اسیدهای آلی باعث کاهش PH در محیط اطراف خود میگردند و به این ترتیب حلالیت ترکیبات آهن در اطراف ریشه افزایش می یابد. اما عواملی نظیر آبیاری سنگین، فشردگی و هر عامل دیگری که تهویه خاک را کاهش دهد و همچنین وجود مقدار زیاد یون بی کربنات در آب آبیاری جذب آهن را کاهش می دهد. آبیاری سبک با دفعات بیشتر - کاهش رفت و آمد ماشین آلات کشاورزی در زمین - اضافه کردن مواد آلی به خاک - مصرف گوگرد از جمله روش های جلوگیری از کمبود آهن در گیاه هستند.
القا تشکیل بافتهای گیاهی، سنتز کلروفیل، قدرت بالای کلات کنندگی عناصر( بهتر جذب شدن) والین، آلانین، لوسین، ایزولوسین: افزایش کیفیت محصولات( رنگ، بو، مزه) سیستئین: شرکت در ساختمان پروتئین ها و پایداری آنها متیونین: القا گرده افشانی، تعادل بین عناصر، تشکیل هورمون اتلین (رسیدن میوه ها) اسیدآسپارتیک، اسید گلوتامیک: القا بافتهای گیاهی و گرده افشانی و سنتز کلروفیل، کلات کننده عناصر ریز مغذی و جذب و انتقال آنها از وظایف گلوتامیک لیزین: القا فرآیند گرده افشانی آرژنین: پیش ساز: هورمون های موثر در تشکیل گل ومیوه تریپتوفان: پیش ساز هورمون اکسین (طویل شدن سلول، تحریک تقسیم سلولی در کامبیوم) هیستدین: تسریع فرآیند تشکیل و رسیدگی میوه (اتیلن) پرولین: تقویت دیواره سلولی در باور سازی دانه گرده
لاروها در مزرعه و انبار خسارت وارد میکنند. در مزارع با نفوذ به داخل سیرچه و تغذیه از آنها باعث بروز خسارت می شوند ولی خسارت عمده در انبارها وارد می شود. حشرات کامل تخمهای خود را به شکل گروهی زیر پوست سیر می گذارند. برای مبارزه:۱-رعایت تناوب زراعی چون دامنه میزبانی آفت محدود است۲-برداشت زود هنگام و کشت ارقام زودرس۳-کپه نکردن سیرهای برداشت شده در مزرعه و خاک دادن روی بوته های سیر که از خاک بیرون زده اند تا حشرات ماده فرصت تخم ریزی نداشته باشند.۳-چون حشرات کامل قدرت پرواز کمی دارند بهتر است بین مزارع سیر مجاور فاصله وجود داشته باشد.۴-مبارزه شیمیایی با استفاده از متیل بروماید در انبار صورت می گیرد.
کلسیم زمانی از طریق ریشه جذب میشود که در انتهای ریشه های مویین لایه کاسپاریوم تشکیل نشده باشد، در بهاربا درجه حرارت کمتر از ۲۵درجه و همچنین در پاییز هنوز لایه کاسپاری تشکیل نشده لذا جذب کلسیم از طریق ریشه انجام میشود و در اندامهای گیاهی ذخیره میگردد. با افزایش درجه حرارت روند انتقال کلسیم حتی در آوندهای چوبی کند میگردد ،به طوری که انتقال کلسیم از برگ به میوه با مشکل روبرو میگردد .روند جذب و انتقال کلسیم بسیار پیچیده است،لذا با افزایش درجه حرارت محلولپاشی بجای روش آبکود توصیه میگردد. پیشنهاد میگردد برای محلولپاشی از کلاتهای کلسیم مایع که حاوی آمینو اسید است استفاده گردد ، و محلولپاشی با دز مناسب بعد از آبیاری باغ انجام گردد.
در مرحله لاروی از آفات مهم گیلاس و آلبالو می باشد. میوه های کرم زده به دلیل فعالیت لاروها کمی کدر و در محل استقرار آفت فرورفتگی نشان می دهند. برای مبارزه: ۱- شخم زدن اطراف درختان ۲-سمپاشی خاک اطراف درختان به این صورت که سم مورد نظر را به طور یکنواخت در سطح زیر درختان پخش می کنند و خاک را به طور سطحی بهم میزنند و مگسها هنگام خروج از خاک در اثر آلودگی به سم می میرند ۳- سمپاشی علیه حشرات کامل هنگامی که تازه ظاهر می شوند و قبل از شروع به تخم ریزی متداول ترین راه مبارزه است ۴- رها سازی نرهای عقیم شده ۵- همینطور می توان از طعمه های مسموم نیز استفاده کرد.
لارو آفت به ساقه برنج حمله میکند . ساقه های آلوده بسیار ضعیف و شکننده بوده بطوریکه در اثر نسیم شکسته شده و باعث خراب شدن و انهدام ساقه های مجاور می گردند. برای کنترل این آفت ۱-اجرای کشت گیاه دیگر بعد از برداشت برنج۲-کف بر کردن محصول۳-کندن و سوزاندن علفهای هرز حاشیه مزارع می تواند موثر باشد. برای کنترل شیمیایی این آفت نیز سموم دیازینون به شکل گرانول و سومیتیون به میزان ۱ تا ۱و نیم لیتر در هکتار توصیه می شود.
این حشره یکی از آفات مهم سبزیجات و صیفی جات محسوب می شود و در ایران مخصوصا به پنبه نخود نخودفرنگی گوجه فرنگی یونجه توتون و ذرت خسارت واردمی کند. در مزارع پنبه وقتی لاروها وارد قوزه ها می شوند با تغذیه از الیاف باعث کوتاهی کثیفی و کاهش ارزش اقتصادی الیاف می گردند.شخم بعد از برداشت محصول پنبه استفاده از ارقام مقاوم کنترل میکروبی با bt استفاده از فرومون و کنترل شیمیایی از روشهای کنترل ان آفت هستند.
خسارت این آفت در نقاط کوهستانی و نواحی ییلاقی کشورمان گاهی بقدری شدید است ک درختان را عاری از برگ میکند.در فصل بهار لاروها به طور دسته جمعی به اولین جوانه ها حمله میکنند پس از ان به درون برگ نفوذ کرده و در بین دو لایه شروع به تغذیه می کنند. لاروها پس از یک تغییر جلد از درون برگ خارج شده و در این مرحله با تارهای ضعیفی برگها را بهم می پیچانند و لانه ای درست میکنند و در داخل آن از برگها می خورند. اگر تعداد درختان محدود باشد تکان دادن شاخه ها و جمع اوری لاروها روش مفیدی است. در مبارزه شیمیایی از سموم مالاتیون و دیازینون به نسبت ۲ در هزار استفاده می شود.
از ریشه و طوقه عده زیادی از گیاهان زراعی بخصوص صیفی و سبزی و همچنین گیاهان زینتی و چمن تغذیه می کند. در زمینهای نرم شخم خورده و کود داده شده تونلی حفر می کند ک از خارج بصورت برآمدگی هایی در سطح زمین دیده می شود و چون از این طریق گاهی باعث انحراف آب از نهر اصلی می گردد و به فارسی آبدزدک نامیده می شود.مبارزه: روش مکانیکی-با قراردادن برگ یا توده های کود حیوانی در نقاط مختلف در پاییز موجب تجمع آبدزک می گردند و در بهار می توان توده ها را معدوم نمود.روش زراعی-شخم زدن زمین و غرقاب نمودن آن.روش شیمیایی-از طریق ضدعفونی کردن خاک و طعمه پاشی.
در تمام مناطق ایران مخصوصا سواحل شمالی کشور انتشار دارد. شدت آفت گاهی به قدری است که تمام بوته ها را پوشانده و جوانه انتهایی و برگها را خشک می کند. این شته ها عسلک فراوانی دفع می کنند که با تجمع گرد و خاک در روی گیاه اختلالات فیزیولوژیک بوجود می آورند. این شته از نظر انتقال بیماری های ویروسی نیز اهمیت دارد. دو میزبانه است ک میزبان اول آن درختچه های شمشاد و میزبان دوم انواع گیاهان پهن برگ یکساله است. برای مبارزه در ابتدای رشد بوته به محض مشاهده آثار خسارت سمپاشی با سم مالاتیون انجام میگیرد. در صورتیکه برگها پیچیدگی پیدا کرده باشد کاربرد سموم نفوذی و سیستمیک نتیجه بهتری می دهد.
گونه هایی هستند ک لاروهای آنها گیاهخوارند و در زیر خاک از ریشه گیاهان مختلف تغذیه می کنند. لاروهای این آفت مدت ۲ تا ۳ سال در زیر خاک زندگی می کنند و با تغذیه از ریشه درختان گیاهان دارای ریشه و ساقه غده ای مانند چغندرقند سیب زمینی و انواع مختلف گیاهان زراعی دیگر موجب خسارت شدید می شوند. این موضوع از نظر مبارزه شیمیایی فوق العاده اهمیت دارد زیرا در مواقعی که در عمق خاک هستند، کاربرد مواد شیمیایی در سطح خاک نمی تواند بر روی آنها موثر باشد. نکته ای ک جالب توجه است اینکه هر لارو خمیده و سفید رنگ موجود در خاک و بخصوص در داخل تنه و ریشه پوسیده درختان کرم سفید زیان آور ریشه نیست.
یکی از آفات مهم زیتون در خوزستان-گیلان و بخصوص رودبارمحسوب میشه در اطراف تهران هم به بسیاری از درختان میوه خسارت میزنه به این شکل ک روی سیب و گلابی و بخصوص سیبای قرمز لکه های مدور و کوچیکی به رنگ قهوه ای یا بنفش ایجاد میکنه ک علاوه بر کوچیک موندن میوه و ریزش شدید باعث کاهش بازار پسندی هم میشه. درختا و مخصوصا نهالای جوون ضعیف و سرشاخه هاشون خشک میشه.برای این آفت بهترین وقت برای مبارزه شیمیایی همزمان با خروج پوره ها از تخمه چون تا وقتی زیر سپر باشن مبارزه شیمیایی چندان اثری نداره.
علاوه بر اقدامات زراعی مانند هرس و کود دادن ک بشدت از خسارت آفت کم میکنه مبارزه شیمیایی به دو طریق زیر انجام میشه:۱-مبارزه زمستانه:این مبارزه در مورد گونه هایی خوب جواب میده ک حشره به صورت پوره و یا جانور کامل باشه. این روش در مورد شپشک نخودی و شپشک سیاه زیتون ک دارای بدن بدون محافظ هستند خیلی موثره. در زمستان از روغن با غلظت ۲ درصد به همراه سم استفاده میشه. مبارزه بهاره و تابستانه:این مبارزه در موقعی انجام باید بشه ک پوره های سن ۱ ظاهر شدند که این تاریخ در مورد گونه های مختلف شپشکها متفاوته. در مبارزه بهاره و تابستانه از روغن با غلظت حداکثر نیم درصد به همراه سم استفاده میشه.
پسیل گلابی یا عسلک یکی از آفات مهم درختان گلابی در اکثر نقاط کشور و بسیاری از نقاط دنیاس. در موقع حمله شدید عسلک سبب بسته شدن روزنه های برگ میشه ک عمل تهویه و تنفس متوقف میشه. و در اثر این اختلالات تغذیه و تنفس رشد و تشکیل جوانه های برگ و گل سال بعد روی شاخه ها متوقف می مونه و جوانه های گل و میوه در روی درخت تشکیل نمیشن و میوه های همون سال ریز و بد شکل میشن.درسالهای اخیر پسیل گلابی رو ناقل بیماری میکوپلاسکوز هم میشناسن که این بیماری باعث خشکیدن سریع درختای گلابی میشه. مبارزه شیمیایی زمستونه علیه شته ها و شپشکها بخوبی روی این افت هم موثره و در مبارزه تابستونه از سموم فسفره نفوذی استفاده میکنن.
این حشره از آفات مهم پنبه است و از روی صیفی جات و حبوبات و بعضی درختان هم گزارش شده است.حشره ای است چند نسلی، علاوه بر مکیدن شیره گیاهی و ترشح عسلک فراوان ناقل ویروسهای بیماریزای گیاهی هم هست. در حشره کامل بالها از پوشش نازکی از مواد مومی سفید رنگ پوشیده شده و به همین دلیل مگسهای سفید نامیده میشوند. در مبارزه شیمیایی باید توجه داشت که این حشره در سال چندین نسل ایجاد می کند. در صورتیکه به طور یکنوخت و مکرر به وسیله حشره کش ثابتی با اون مبارزه بشه خیلی زود حشره کش بکار رفته اثرشو از دست میده و لذا باید مرتبا سموم مورد استفاده رو عوض کرد.
سوسک کلرادو یا سوسک برگخوار سیب زمینی یکی از مهمترین آفات سیب زمینی درنقاط مختلف جهان ویکی از ۱۵ آفت مهم گیاهی جهان است. مراحل مختلف لاروی وحشره بالغ آن از برگهای سیب زمینی تغذیه می کنند. خسارت این حشره به گونه ای است که می تواند درمدت کوتاهی تمام بوته های سیب زمینی را نابود کند. تغذیه آفت همراه با دفع فضولات سیاه رنگی است که ازخود به جای می گذارد که از علایم بارز آلودگی آن است . این آفت ناقل بیماریهای ویروسی و باکتریایی سیب زمینی نیز می باشد.روش های کنترل: قرنطینه داخلی-کشت زود هنگام بذور سیب زمینی تاحدی که شرایط آب وهوایی اجازه دهد-رعایت تناوب زراعی-استفاده از ارقام مقاوم-شیمیایی: لاروهای سنین ۱و ۲ اغلب به وسیله حشره کشها کشته می شوند، اما لاروهای سنین بالا به سختی ازبین می روند؛ بنابراین اگر حشره کشها درمرحله اولیه لاروی به کار روند، تاثیر بیشتری درکاهش جمعیت آفت خواهند داشت.
جمع آوری حلزونها و از بین بردن آنها یکی از راههای مبارزست و در عین حال غذای مناسبی برای پرندگان هستن. جمع آوری مرتب زباله و مدفون کردنشون به نحو بارزی از تراکم تخمها جلوگیری میکنه. شخم و تیلر زدن زمینها بخصوص بعد از تخمریزی و از بین بردن علفهای هرز و رعایت حاشیه بین جنگل و مزارع که عاری از پوشش نباتی باشه به کم کردن تراکم افت کمک میکنه. کاربرد طعمه مسموم متالدهید هم نتایج بسیار خوبی داده است.