روش مبارزه با بیماری گرینینگ مرکبات
بیماری لکه سبز مرکبات یکی از بیماری های مهم مرکبات بخصوص لیمو، پرتقال و نارنگی در آسیا و جنوب آفریقا و یکی از عوامل مهم محدودکننده کشت مرکبات در این مناطق می باشد. خسارت این بیماری عمدتاً بصورت سرخشکیدگی و زوال، کاهش شدید محصول و مرگ درختان میزبان می باشد. این بیماری از کشورهای پاکستان، عربستان سعودی، یمن، ژاپن، سریلانکا و موریتانی و اخیراً آمریکا گزارش شده است.
علایم بیماری: علایم اولیه بیماری بصورت زردی یک یا چند شاخه از گیاه قابل مشاهده می باشد. در مراحل اولیه آلودگی، در برگها ممکن است کلروز رگبرگی یا ابلقی شدن رُخ دهد. در درختان با آلودگی بالا، برگهای جوان کوچک، چرمی و قاشقی می شوند. علایم مشابه کمبود روی شامل سبز ماندن رگبرگها ورنگ پریدگی نواحی بین رگبرگها مشاهده می شود. در شدت بالای بیماری ریزش قبل از موعد برگ ها اتفاق افتاده و درختان دچار سرخشکیدگی می شوند. درختان جوان کوتوله مانده و گاهاً به ثمردهی نمی رسند. علایم مشابه این بیماری، در اثر بیماری استابورن، تریستزا و یا کمبود روی نیز بروز می کند اما تفاوت هایی وجود دارد.
گلدهی درختان بالغ کم شده و این درختان خیلی زود غیرمثمر می شوند. گلدهی خارج از فصل اتفاق افتاده و میوه های ریز و بد شکلی که پوست آنها در مقایسه با میوه های سالم کمرنگ باقی میماند تشکیل می شود. میوه ها بطورکامل یا قسمتی از آنها سبز می ماند (حتی در پایان فصل). میوه ها کوچک، گاهی نامتقارن و بد رنگ می شوند. عصاره میوه ها تلخ شده و میزان اسید آنها بالا می رود. بذرها بدشکل و چروکیده می شوند.
عامل بیماری:
عامل بیماری یک باکتری گِرم منفی سخت کِشت است. عامل بیماری لکه سبز دارای دو فرم آسیایی و آفریقایی بوده و محدود به آوندهای آبکش درخت میزبان میباشد.
دامنه میزبانی:
ارقام مختلف مرکبات میزبان عامل بیماری لکه سبز هستند منتها حساسیت آنها متفاوت است. پرتقال، نارنگی و هیبریدهای نارنگی بسیار حساس، گریپ¬فروت، لیمو و نارنج دارای حساسیت متوسط و نارنج سه برگی، لیموترش مکزیکی و برخی از ارقام پاملو متحمل بوده و فقط برگ های آنها ممکن است علایم ابلقی را نشان دهند.
راههای انتقال بیماری:
ناقل فرم آفریقایی، پسیل Trioza erytrea میباشد. فرم آفریقایی به حرارت حساس است و در بالاتر از ۳۲ درجه سانتی گراد قادر به ایجاد بیماری نیست. فرم آسیایی در مقابل درجه حرارت¬های بالاتر از ۳۲ درجه سانتیگراد و رطوبت کم متحمل است و به همین دلیل در مقایسه با فرم آفریقایی گسترش بیشتری دارد. ناقل فرم آسیایی، پسیل Diaphorina citri میباشد.
استفاده از پیوندک آلوده یکی از راههای مهم و عمده انتقال بیماری میباشد. بیماری در آزمایشگاه می تواند از طریق پیوند و با کمک سس منتقل شود. احتمال انتقال بیماری از طریق بذر هم وجود دارد. اپیدمی زمانی اتفاق می اُفتد که جمعیت حشره ناقل بالا باشد. انتقال از طریق ادوات کشاورزی، آب، باد و مواردی از این قبیل انجام نمی گیرد.
راههای کنترل بیماری:
ریشه کنی درخت میزبان آلوده که بسیار قابل توصیه می باشد، تولید نهال سالم و عاری از پاتوژن، کنترل حشره ناقل، حذف سایر میزبانهای ناقل مانند یاسمن زرد یا سمپاشی و کنترل ناقل در مرحله جوانه دهی میزبان.
این بیماری تاکنون از ایران گزارش نشده است (بیماری قرنطینه ای) و یا بصورت مشکوک گزارش شده است. وجود ناقل فرم آسیایی این بیماری در بلوچستان و هرمزگان و منطقه جیرفت و کهنوج، زنگ خطری برای مرکبات کشور و منطقه جیرفت و کهنوج است. تاخیر در ردیابی این بیماری و ناقل آن در منطقه، می تواند موجب گسترش ناگهانی بیماری و خسارت شدید آن شود.
نظرات کاربران