روش کاشت توت فرنگی

روش کاشت توت فرنگی

مقاله کاشت، داشت و برداشت توت فرنگی

کشت توت فرنگی

توت فرنگی fraisiers، گیاهیست دایمی ، دارای برگ های مركب و گل های سفید رنگ به صورت تك تك و یا خوشه ای می باشد .

این گیاه كه به عنوان یك نوع میوه مصرف می گردد چون شرایطی مشابه سایر سبزیها دارد ، به عنوان یك نوع سبزی كه از میوه آن استفاده میشود در این بحث گنجانیده شده است .

توت فرنگی از نظر گیاه شناسی به دو نوع تقسیم می گردد :

۱) توت فرنگی دانه ریز و یا چهار فصل .

۲) توت فرنگی دانه درشت .

در نوع دانه درشت دو جور وجود دارد كه عبارتند از :

الف ) توت فرنگی دانه درشت یك فصل : كه در بهار میوه می دهد .

ب ) توت فرنگی دانه درشت دو فصل : كه دو نوبت یكی در بهار و دیگری در تابستان میوه می دهد .

۱) توت فرنگی چهار فصل : این گیاه دارای دانه های ریز ولی بسیار معطر می باشد و در باغات و منازل كاشته می شود .

۲) توت فرنگی دانه درشت : همانگونه كه از نام آن مشخص می گردد دارای دانه های درشت و آبدار می باشد و كاشت آن در باغات و منازل مرسوم است .

طرز تكثیر آن مانند انواع دیگر توت فرنگی ، توسط تقسیم ریشه انجام می گیرد .

آب و هوا و خاك :

این گیاه در هر آب و هوا و خاكی كشت می شود . ولی بهترین خاك برای كشت آن خاكی است كه رطوبت را در خود نگهدارد . بمنظور پیش رَس كردن توت فرنگی fraisiers از زمین های سبك آفتاب رو استفاده می شود . این گیاه احتیاج به آبیاری مرتب دارد و همچنین چون این گیاه زمین را ضعیف می سازد بایستی وسیله دادن كود كافی به زمین آن را تقویت نمود. به علت زود بارور شدن گل های توت فرنگی در بهار باید بوته ها در جایی کاشته شوند که سرمایی دیر رس بهاره به آنها صدمه نزند. زمین مورد استفاده برای کاشت باید رو به جنوب باشد چون زودتر گرم می شود .

زمان کاشت توت فرنگی

توت فرنگی را از اواخر پاییز که در حال نیمه خواب است تا اوایل بهار قبل از بیدار شدن گیاه از خواب میتوان جابجا نمود و در محل دیگری کاشت . بنا براین کاشت پاییزه و بهاره آن امکان پذیر است . در صورتی که کاشت پاییزه باشد محصول تابستان سال آینده به دست می آید و اگر گیاه در بهارو قبل از بیدار شدن از خواب زمستانه کاشته شود گل هایی که چند هفته بعد از کاشت روی بوته ظا هر میشود , بهتر است چیده شوند تا گیاه قوی شود .

این بوته ها در بهار سال بعد گل داده و در تابستان میتوان از آنها محصول برداشت نمود. جوانه های گل در فصل پاییز به کوتاه شدن طول روز به وجود می آیند ولی به علت سرمای زمستانه , گل ها تا فصل بهار ظاهر نمی شود .

مشخصات بوته توت فرنگی

گیاهی که برای کاشت انتخاب می شود باید عاری از هر نوع مرض ودارایی ریشه های قویی و سالم باشد و ( رنگ ریشه ها روشن باش .)

ریشه توت فرنگی افشان , ظریف و سطحی است و بیشتر در عمق 20 تا 30 سانتی متر خاک فعالیت می کند .

نوع خاک:

خاک های سبک شنی با مواد غذایی فراوان و زهکشی خوب مناسب کاشت توت فرنگی است

روش كاشت توت فرنگی :

كشت و تكثیر توت فرنگی fraisiers ، وسیله تقسیم ریشه انجام می گیرد . باین ترتیب كه در بهار از بوته توت فرنگی fraisiers ، ساقه های بلندی خارج می شود و در محلی دورتر از بوته مادر روی خاك ریشه كرده و مانند بوته مادر ایجاد یك بوته جدید می كند . اگر این بوته های جدید را جدا ساخته و در نقاط دیگر بكارمد میوه آن از همان نوع میوه بوته مادری خواهد بود . هر بوته توت فرنگی fraisiers در سال چندین بوته جدید و مشابه خود ایجاد میكند كه به فاصله ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر از بوته مادر در زمین قرار گیرند . این بوته های جدید برای كشت توت فرنگی fraisiers استفاده می كنند . اگر فاصله مناسب بین بوته ها رعایت نشود ساقه ها در هم پیچیده و برداشت محصول و همچنین وجین كردن علف های هرز را مشكل می سازند . زمانی كه بوته جدید در خاك ایجاد ریشه كرد بایستی ارتباط آن را با بوته مادر قطع نمود تا موجب ضعیف شدن بوته مادر نگردد . به این منظور كافیست كه ساقه را كه تنها ارتباط بین بوته جدید است قطع گردد . كشت توت فرنگی fraisiers وسیله بذر نیز ممكن و مقدور می باشد . ولی بجز در مواردی كه بخواهند نوع جدیدی از این گیاه را بدست آورند از كشت بذر استفاده نمی كنند . زیرا كاشت و تكثیر این گیاه وسیله بذر گران تمام می شود و همچنین به آسانی كشت و تكثیر به وسیله تقسیم ریشه گیاه نمی باشد.

عملیات تهیه زمین

اوایل پاییز یا بهار, زمین را شخم و دیسک زده و سپس ازکود های حیوانی و شیمیایی و مقدار 10 تن درهکتار کود حیوانی پوسیده با خاک مخلوط کرده و تاکید بر آزمایش خاک به مقدار 100 -80 کیلو ازت خالص در سه مرحله , 150-100 کیلو پتاس خالص و 80-60 کیلو فسفر در هکتار استفاده می شود سپس با نهر کن جوی های به عرض 40 سانتی متر و پشته های به عرض 80 سانتی متر ایجاد می کنند .

در سال اول قبل از کاشت , کود فسفر و پتاسه و نصف مقدار کود اوره قبل از دیسک زنی به خاک داده می شود و بقیه کود اوره قبل از گلدهی و بعد از برداشت محصول در دو نوبت به خاک افزوده شده و سپس آبیاری میشود .

طریقه کاشت توت فرنگی

در موقع کاشت خاک باید مرطوب باشد و بلافاصله بعد از کاشت , مزرعه را آبیاری کرد و کاشت بوت ها در خاک خشک سبب از بین رفتن تعدادی از آنها می شود . هنگام کاشت باید تمام برگ های پیر بوته های توت فرنگی را قطع کرد وریشه ها را از هم جدا نمود , سپس اقدام به کاشت کرد . اگر گیاهی زیاد عمق کم کاشه شود بوته به علت خشکی زیاد صدمه می بیند. معمولا بوته ها را به فاصله 40 سانتی متر از یکدیگر در روی پشته ها می کارند و به طور تقریبی تراکم بوته در هکتار طبق روش بالا حدود 31250 بوته برآورده می شود .

مراقبت های لازم بعد از کاشت توت فرنگی

1- پوشاندن خاک به وسیله کاه یا خاک اره موجب می شود که میوه با خاک به طور مستقیم تماس نداشته باشد و رطوبت خاک نیز به خوبی حفظ شود .

2- آبیاری حداقل هفته ای یک بار و به طریق جوی پشته ای صورت گیرد .

3- کنترل به موقع بیماری ها آفات و علف های هرز

4- قطع ساقه های رونده در زمان فصل رشد برای جلوگیری از ظریف شدن بوته های مادری .

برداشت و بسته بندی توت فرنگی

برداشت میوه بهتر است در مواقعی از روز که هوا خنک تر است صورت گیرد و میوه های چیده شده را باید بلافاصله درجای خنکی قراردهید. بهتر است میوه را همراه با کمی از دم برداشت کرده تا موقع برداشت به میوه فشاری وارد نیاید . به علت آسیب پذیری شدید میوه , باید آن را در جعبه های کم عمق بسته بندی نمود و در حین حمل و نقل کاملا مراقب آنها بود

تاریخچه توت فرنگی

توت فرنگی میوه ای نسبتا جدید است که تا 250-300 سال قبل به این شکل امروزی وجود نداشت و بیشتر موارد استفاده دارویی داشته است. در قرن چهاردهم در فرانسه توت فرنگی های وحشی از جنگل به زمین زراعتی منتقل شد و از آن به عنوان یک گیاه اهلی استفاده گردید. در جنگلهای شمال ایران توت فرنگی وحشی بطور فراوان یافت می شود. بنظر می رسد که اولین رقم اصلاح شده در زمان صدارت اتابک اعظم از فرانسه به ایران آمد و به نام اتابکی خوانده شد. مشخصات گیاه شناسی و ارقام موجود توت فرنگی: توت فرنگی از جنس فراگاریا (Fragaria) و گونه رژا (Resea) بوده که امروزه از گونه های شیلنسیس (Chilensis) و ویرجینیا (Virginia) و هیبرید بین ایندو یعنی اناناس (ananasae) استفاده زراعی می گردد.

عموما گیاهانی علفی با ساقه های رونده یا استولون هستند.برگها مشتمل بر سه برگچه خشن و کرک دار برنگ سبز تیره بوده که در برخی از ارقام شفاف می باشند. ساختمان گل شامل 5 گلبرگ سفید که در قسمت تحتانی خود به یک زایده کوچک متصل است، کاسه گل شامل 5 کاسبرگ سبز رنگ بوده که در قسمت تحتانی تقریبا به یکدیگر جوش خورده می باشند. تعداد کاسبرگها در برخی از ارقام زراعتی ممکن است بیش از 5 عدد باشد. پرچمها به تعداد 20 عدد یا کمی بیشتر یا کمتر است. مادگی به تعداد زیاد و بصورت مارپیچی بر روی نهنج قرار گرفته است و در مجموع و همراه با نهنج فرم نسبتا کشیده ای را تشکیل می دهد. مادگی از فندقه های جدا از یکدیگر که هر کدام دارای تخمدان با شکل راست و کوتاه می باشد تشکیل شده است. در هر تخمدان یک تخمک وجود دارد و در واقع بذر به تعداد فندقه ها تولید می شود. گل در واقع دو جنسه و پس از تلقیح گلبرگها ریزش کرده و نهنج بتدریج رشد و گوشتی شکل می گیرد و میوه به مرور زمان آبدار شده و از حالت اسیدی به قندی تبدیل می شود. اگر لقاح ناقص باشد تعداد فندقه ها محدود و چه بسا تقارن میوه حفظ نمی شود.

ارقام توت فرنگی به گروه ارقام بهاره یعنی بوته هایی که در سال یکبار میوه می دهند و ارقام چهار فصله که در سال بیش از یکبار میوه می دهند، تقسیم می گردند. مهمترین ارقام بهاره عبارتند از گورلا، آلیسو، تیوگو، رد گانتلت، اسیتا، کاتس کیل، فرسنا

ارقام چهار فصله

این ارقام بسیار قوی الرشد و خزنده بوده و از اواخر اردیبهشت تا اواخر تابستان و گاهی اوایل پاییز میوه می دهند. میوه ها ریز و به تعداد زیادتری در هر بوته تولید می شوند. ارقام چهار فصله مانند: استرا، هومی جنتو می باشد.

ازدیاد توت فرنگی

ازدیاد بطریق جنسی و غیر جنسی صورت می گیرد.

الف) ازدیاد جنسی: ازدیاد توت فرنگی بوسیله بذر مخصوص ارقامی است که طبیعتا تولید ساقه رونده نمی کنند و یا ارقامی که ساقه های رونده کمی دارند و همچنین جهت تولید ارقام جدید از روش ازدیاد بذری استفاده می شود.

ب) ازدیاد غیر جنسی: در ازدیاد غیر جنسی که تقسیم بوته خوانده می شود بوته هایی را که خوب رشد کرده و قوی هستند پس از خارج کردن از زمین به چند بوته کوچکتر که هر کدام دارای مقداری ریشه می باشند تقسیم کرده و سپس آنها را در محل اصلی نشاء می کنند. در این روش باید از بوته های سالم پایه های مادری استفاده گردد. روش ازدیاد از طریق ساقه های رونده بدین صورت می باشند که پس از ریشه دار شدن ساقه های رونده در تابستان از بوته مادری جدا و در محل سایه نشاء کرده و سپس در فصل پاییز بوته های انتخابی را به زمین اصلی انتقال می دهند

شرایط خاک و شرایط محیطی رشد توت فرنگی

توت فرنگی گیاهی است که در خاکهای مختلف تقریبا سازگار است با این وجود خاکهای عمیق نرم با بافت شنی – رسی را ترجیح می دهد. بهترین ph مناسب برای توت فرنگی 5/5 تا 5/6 می باشد. اگر میزان آهک خاک از حد مجاز بیشتر باشد عارضه کلروز یا زرد شدن برگها بروز خواهد کرد. از لحاظ آب و هوا در شرایط مرطوب و شرایط نسبتا گرم محصول دهی مناسب خواهد داشت. در شرایط گرم و مرطوب باید آب کافی در اختیار گیاه قرار گیرد و همچنین ارقام مقاوم به گرما انتخاب گردد. درارتفاع 400 تا 800 متری از سطح دریا می تواند رشد مناسبی داشته باشد. نیمه مقاوم به سرما بدون پوشش کاه و کلش می تواند تا 5- درجه سانتی گراد را تحمل نماید ولی با پوشش ویژه تا 18- درجه سانتی گراد را متحمل است. از نظر نیاز سرمایی جزء گیاهان کم نیاز به سرما تقسیم بندی می شود بطوریکه در 200 تا 400 ساعت دمای کمتر از 7 درجه سانتی گراد نیاز سرمایی و ناچیز آن منتفی می گردد.

سطحی بودن ریشه ها که معمولا تا عمق 15 تا 20 سانتی متری خاک توزیع می گردد گیاه را حساس به کم آبی می کند. جهت تولید محصول بهاره باید از ارقامی استفاده گردد که طالب روزهای کوتاه و نیاز دمایی پایین تری باشند تا گل انگیزی و محصول دهی آنها بخوبی انجام گیرد. در ارقام 4 فصله روز کوتاهی یا روز بلندی و همچنین پایین بودن و بالا بودن درجه حرارت زیاد مطرح نیست و این گروه از توت فرنگی ها معمولا در شرایط مختلف براحتی گل می دهند.

پیش رس کردن توت فرنگی :

توت فرنگی طبیعتا از میوه های نوبرانه واز اولین میوه های است که در بهار به بازار عرضه می شود. در حالت معمولی و در مناطق معتدل زمان برداشت میوه در اواخر اردیبهشت ماه تا اوایل تیر است ولی امروزه با فن آوری های خاصی می توان زمان رسیدن میوه را به جلو انداخت. به عبارت دیگر می توان با استفاده از وسایل و امکانات امروزی اقدام به پیش رس کردن و تولید توت فرنگی خارج از فصل نمود و عرضه توت فرنگی را مدت طولانی تری ادامه داد . البته هزینه های اضافی که برای پیش رس کردن ایجاد می شود به علت قیمت بیشتری که محصول نوبرانه دارد جبران خواهد شد.

پیش رس کردن توت فرنگی در گلخانه:

مطمین ترین وسیله برای پیش رس کردن استفاده از گلخانه است. مشکل استفاده از گلخانه در درجه اول هزینه سنگین احداث گلخانه و نیاز به تخصص و تجربه کافی برای کشت توت فرنگی در گلخانه است. برای این منظور می توان نشاء توت فرنگی را ابتدا اواسط تیرماه تا اوایل شهریور در خزانه انتظار کشت کرد و 5تا7 کیلوگرم در هر صدمتر مربع از کودهای کامل ازت – فسفر – پتاس به نسبت 17 – 12 – 12 به عنوان کود پایه به زمین خزانه دارد. پس از تولید ریشه های قوی در نشا بوته ها شروع به ایجاد ساقه های رونده می نمایند. با سرد شدن هوا بوته ها تحت تاثیر نور و درجه حرارت پایین قرار گرفته و گل در آنها تشکیل می شود. در آبان و آذر بوته ها را به گلخانه حمل کرده و در بستر کاشت به فاصله 25 تا 30 سانتی متر کشت می نمایند.

در گلخانه نیز مقدار3 تا5 کیلوگرم کود کامل شیمیایی در 100 متر مربع به بستر داده می شود. درجه حرارت گلخانه را ابتدا روی 8 تا 12 درجه سانتی گراد تنظیم کرده و با افزایش شدت نور درجه حرارت را نیز زیاد می کنند و به 15 تا 20 درجه سانتی گراد می رسانند. البته می توان درجه حرارت را به 8 درجه سانتی گراد کاهش داد. بلافاصله پس از کاشت بایستی به اندازه کافی آبیاری نمود. در آبیاری توت فرنگی گلخانه ای باید دقت شود که زمین بطور یکنواخت مرطوب گردد. به منظور جلوگیری از خطر پوسیدگی میوه در اثر رطوبت زیاد باید گلخانه را به موقع تهویه کرد و بوسیله حرارت خشک رطوبت زیادی را کاهش داد. برای انجام عمل گرده افشانی و تلقیح بهتر گل های توت فرنگی در گلخانه می توان برای هر1000 متر مربع سطح زیر کشت یک کندوی زنبور عسل در گلخانه قرار داد.

بوته توت فرنگی را در کجا بکارید

بوته توت فرنگی تقریباً در همه نوع خاکی ، از شن سبک گرفته تا خاک رس سنگین، رشد میکند. خاک خیلی خیس باعث میشود که گیاه دچار مریضی شده و بپوسد. بهترین خاک برای توت فرنگی خاک برگ و خاکی است که به راحتی آب را عبور دهد و در جایی باشد که آفتاب کامل به آن بتابد و در معرض باد نباشد. گیاه توت فرنگی را میتوان در فضای بیرون از منزل ، از اوایل تیرماه تا اواخر تابستان کاشت. اگر بوته آن دیرتر کاشته شود، باید میوه های آن برای سال اول چیده شود. به منظور آماده سازی خاک برای کاشت، آن را شخم بزنید و تمام علفهای هرز را با دست کنده و مقداری کود به خاک اضافه کنید. هر گیاه را در یک خط به فاصله ۳۵ سانتیمتر از دیگری قرار دهید و در فاصله عرضی ، بین هر بوته ۷۵ سانتیمتر فضا در نظر بگیرید و در پایان به خوبی آن را آبیاری کنید. برای اینکه حلزون به گیاه شما نزند، پای گیاه را با ساچمه، سنگریزه و یا پوست تخم مرغ پر کنید. هر بوته توت فرنگی میتواند برای ۵ تا ۶ سال میوه دهد، با این وجود پس از ۲ سال گیاه توانایی اصلی خود را از دست میدهد و در معرض انواع امراض و آفتها قرار میگیرد؛ به همین خاطر عموماً بوته توت فرنگی را بعد از ۲ سال میوه دهی از خاک بیرون میکشند.

نکاتی در مورد کاشت توت فرگی

به طور مرتب بین ردیفهای بوته ها و پای خود بوته را به طور کج، بیل بزنید. برای جلوگیری از خورده شدن میوه ها توسط حیوانات، میتوانید روی بوته ها را با توری بپوشانید. از اوایل خرداد ماه در زیر بوته ها کاه یا پوشال بریزید تا از رشد علفهای هرز و همچنین تماس میوه ها با زمین جلوگیری شود. کاه جو بهترین گزینه است، چون هم نرمتر و هم انعطاف پذیرتر از انواع دیگر کاه میباشد. اگر به کاه دسترسی ندارید، میتوانید از صفحه های پلی اتیلن استفاده کنید. میتوانید زمان میوه دهی گیاه را طولانی تر کنید. برای این کار در اواخر زمستان بوته ها را بپوشانید. میتوانید از پوشش های پلی اتیلن استفاده کنید. در این روش گیاه ۲ الی ۳ هفته زودتر میوه میدهد.

نکته مهم هنگام کاشت گلدانی توت فرنگی در داخل منزل آن است که توت فرنگی و انواع توت های بوته ای برای باروری در سال بعد باید حتما یک دوره سرمای زمستان را بگذراند. به این منظور میتوانید بوته خود را برای چند هفته به داخل حیاط یا بالکن منزل برده، سپس به داخل باز گردانید.

چگونه توت فرنگی را در سبد، رشد دهید

روش کاشت در سبد متضمن این است که میوه های گیاه توسط کرمها و حلزونها خورده نمیشوند. برای این منظور در یک سبد ۵ الی ۶ گیاه را بکارید و در فصل بهار که فصل رشد گیاه است، آنها را هر روز آبیاری کنید. از زمان گل دادن بوته ها تا زمان برداشت محصول، هر ۱۰ روز یکبار بوته ها را با مواد تقویت کننده پتاسیمی مانند مواد تقویت کننده گوجه فرنگی غذا دهید. همان بوته ها میتوانند برای سال آینده نیز میوه دهند؛ با این وجود تعویض بوته ها باعث میشود محصول بهتری برداشت کنید.

چگونه توت فرنگی برداشت کنید

بسیار مهم است که میوه های رسیده را به سرعت برداشت کنید تا از خراب شدن آنها بر روی بوته جلوگیری کنید. بوته ها را در زمان برداشت محصول، یک روز در میان بررسی کنید. زمانی که میوه های توت فرنگی کاملاً قرمز شده باشند، رسیده اند. بهترین شرایط آب و هوایی برای برداشت، آب و هوای خشک میباشد. به آرامی میوه ها را به همراه ساقه سبز آنها جدا کنید یا ببرید. توجه داشته باشید که اینکار باید بسیار با آرامش و لطافت صورت گیرد تا بوته ها آسیبی نبینند.

مراقبت های نهایی توت فرنگی

پس از برداشت میوه ها، کاه یا پوشالهای ریخته شده در پای بوته ها را جمع آوری کرده، سطح خاک را تمیز نموده و برای سال آینده آماده کنید. برگ های پیر شده را کنده، فقط تاج گیاه و برگهای جوان آن را باقی بگذارید. این کار باعث میشود که نور خورشید به مرکز گیاه برسد که باعث تقویت بوته ها و در نتیجه محصول بهتر در سال آینده میشود. بوته ها را با مواد تقویت کننده و آب فراوان تغذیه کنید. توری گذاشته شده بر روی بوته ها را برداشته تا پرندگان، حشرات اطراف آنها را بخورند.

گسترش و تکثیر

به راحتی میتوانید تعداد زیادی از بوته های توت فرنگی را تکثیر کنید. این گیاه در فصل رشد، رونده هایی را روی سطح خاک به وجود میآورد که میتوان با روش خواباندن از آن گیاه دیگری ساخت. این شاخه ها را میتوانید به زمین متصل کنید؛ البته نباید آنها را از بوته اصلی جدا کنید. این عمل را باید در ماه های تیر و خرداد انجام داد. به مرور زمان این شاخه ها تبدیل به یک بوته کامل میشود که برای شما محصول به بار میآورد.