هورمون های گیاهی

هورمون های گیاهی

اکسین‏ها

فراوانترین اکسین طبیعی، اسیداندول استیک (IAA ) است. مناطقی از گیاه که فعالیتهای رشد و نمو در آنها شدید است، معمولاً بیشترین مقدار اکسین را تولید می‏کنند. بدین ترتیب مریستمهای مختلف، از جمله مریستم نوک ساقه، نوک ریشه و کامبیوم سرشار از اکسین هستند.

اکسین‏ها، علاوه بر تأثیری که در افزایش طول یاخته دارند، در کنترل ریزش پاییزی برگها و میوه ‏ها، جلوگیری از رشد ریشه‏ های نابجا، رشد گل و میوه در بسیاری گیاهان دخالت می‏کنند. هنوز محققاً معلوم نیست که اکسین‏ها چگونه می‏توانند این همه اثرات متفاوت را در بافتهای مختلف گیاه انجام دهند. اما به نظر می‏ آید که این مواد، حداقل قسمتی از کنترل خود را با تأثیر گذرادن بر نسخه‏ برداری RNA از DNA انجام می‏دهند.

اکسین‏ها، در تراکم و شرایط متفاوت، می‏توانند محرک رشد و یا بازدارنده و متوقف کننده آن باشند، مثلاً، رشد ریشه عموماً به وسیله تراکم هایی از اکسین که رشد ساقه را تحریک می‏کند، متوقف می‏شود. این هورمون به مقدار کم برای رشد ریشه لازم است و افزایش جزیی آن از رشد ریشه جلوگیری می‏کند.

چنانکه گفته شد، اکسین سبب نسخه برداری RNA از DNA و در نتیجه افزایش سنتز پروتیین می‏شود. این پروتیینها شناخته نشده ‏اند، اما به نظر منطقی می‏رسد که بعضی از این پروتیینها آنزیم هایی باشند که برای ساختار مواد دیواره جدید یاخته جهت ادامه رشد لازم‏ اند.

در بسیاری از دولپه ‏ای ها، رشد جوانه‏ های جانبی به وسیله اکسین متوقف می‏شود. اگر مریستم انتهایی ساقه گیاه حسن یوسف برداشته شود، جوانه‏ های جانبی شروع به رشد می‏کنند و یک گیاه توپر تولید می‏شود، ولی با افزودن اکسین به گیاه، رشد جوانه‏ ها متوقف می‏گردد. همچنین اگر جوانه ‏های جانبی سیب‏زمینی (چشمهای غده سیب‏زمینی) با اکسین آغشته شوند، از رویش (سبزشدن) آنها جلوگیری می‏شود ودر نتیجه سیب‏زمینی را می‏توان مدت طولانی تری در انبار نگه داشت. این حالت را چیرگی رأسی یا تسلط انتهایی گویند.

اکسین همچنین در بازدارندگی فعالیت فصلی کامبیوم آوندی و نمو چوب پسین نقش دارد. این هورمون در نمو میوه‏ها نیز دخالت می‏کند.