شرایط آب و هوایی مناسب برای کاشت هندوانه
هندوانه یک گیاه فصل گرم است. نسبت به سرما بیشتر از سایر گیاهان تیره کدوییان مقاوم است.
هندوانه مخصوص مناطقی است که دارای تابستان طولانی و گرم است، از این رو تابستان های خشک و یا نسبتا مرطوب برای رشد آن مناسب می باشد.
شیوع بیماری های برگی هندوانه در نواحی مرطوب بیشتر از خشک می باشد.
بذر هندوانه در دمای 20-15 درجه سانتی گراد جوانه زده و بهترین رشد و نمو را در دمای بالای 21 درجه سانتی گراد دارد.
این گیاه در مناطق دارای آب و هوای گرم وخشک و نور کافی در صورت انجام آبیاری مناسب، تا حدود 60 تن در هکتار نیز محصول با درصد قند بالا تولید می کنند.
در مناطقی که طول دوره گرما کمتر از 120 روز است باید از ارقامی استفاده کرد که میان رس و یا زود رس باشند در غیر اینصورت میوه نارس باقی می ماند و شیرین نمی شود.
می توان هندوانه را در مکان های سر پوشیده و گرم خزانه گیری کرد و به محض مساعد شدن هوا به محل اصلی منتقل نمود.
آزمایش های مختلف نشان داده است که تهیه مالچ (پلاستیک سیاه) و استفاده از آن به زودرسی محصول در این مناطق کمک می کند.
آماده سازی خاک برای کاشت هندوانه
هندوانه را می توان در انواع خاک ها کاشت ولی خاک های شنی – رسی و لومی بهترین خاک برای کشت آن می باشد.
هندوانه خاک های شنی و سبک را که از نظر مواد آلی قوی بوده و از زهکشی خوبی برخوردار باشد می پسندد.
در خاک های رسی هم محصول خوبی می دهد به شرط آنکه آب تحت الارض در سطح پایین نگه داشته شود.
این گیاه در دامنه های مختلف PH قادر به رشد بوده، خاک های کمی اسیدی تا PH خنثی مناسب کشت هندوانه می باشد.
PH بین 6 تا 7 برای کشت هندوانه بسیار مناسب است و تا 5 = PH را نیز تحمل می کند.
از آنجاییکه هندوانه دارای ریشه نسبتا عمیق بوده که تا عمق 2 متری خاک نفوذ می نماید لذا برای آماده سازی زمین انجام شخم پاییزه توصیه می شود.
برای کاشت هندوانه زمین را در پاییز سال قبل شخم زده و آنرا به حال خود باقی می گذارند.
کلوخه های حاصل از شخم در زمستان توسط سرما و یخبندان نرم شده و در بهار قبل از کشت، زمین را یک الی دو بار دیسک می زنند تا خاک کاملا نرم شود و سپس اقدام به کشت می کنند.
با کود سبز یا کود حیوانی نیز می توان اقدام به اصلاح خاک های مختلف نمود.
در روش آماده سازی زمین بطریق سنتی که معمولا در سطوح کوچک اعمال می شود از فاروهای عمیق و نسبتا عریض استفاده می شود و لذا بایستی نسبت به ایجاد سدهای کوچک خاکی (پته) در امتداد فاروها و به فاصله مشخصی از یکدیگر اقدام نمود، بنابراین فاصله فاروها رو در حدود 4 متر در نظر می گیرند.
در شیوه مدرن که بیشتر در سطوح وسیع و خاک های دارای بافت سبک کاربرد دارد، از فاروهای کم عمق در حدود 20 سانتی متر استفاده می شود و بدین ترتیب نیازی به پته بندی نمی باشد و تنها یک طرف فارو کشت صورت می گیرد.
بدین ترتیب فاصله فاروها از یکدیگر به حدود 2 تا 3 متر تقلیل می یابد.
احتیاجات کودی هندوانه
نیاز کودی هندوانه نسبت به خیار و خربزه کمتر است.
میزان مصرف کود حیوانی برای هندوانه بین 5 تا 10 تن در هکتار می باشد.
امروزه برای رشد و محصول بیشتر به هندوانه های در حال رشد کودهای شیمیایی کامل اضافه می شود که این کوددهی باید در زمان مناسب و زیر نظر کارشناسان صورت بگیرد.
کودهای فسفاته و پتاسه بهتر است قبل از کشت حدود 4-3 ماه در شرایط مرطوب و ۶ الی ۸ ماه در شرایط خشک به زمین اضافه گردد و توسط شخم یا دیسک زیر خاک برده شده تا در هنگام کاشت، کودها تجزیه و مورد استفاده گیاه قرار گیرند.
بهتراست کودهایی که امکان محلول پاشی را دارند را با مقدار مناسب بصورت محلول پاشی استفاده نمود، تا کمتر مشکلات شوری خاک را بوجود آورند.
البته بهتر است در هنگام محلول پاشی از آب شیرین و مناسب استفاده گردد تا از تنش و استرس شوری، گیاه در امان باشد. بهتر است مصرف کود ها براساس آزمون خاک انجام شود.
به طور متوسط احتیاجات کودی هندوانه از قرار زیر می باشد :
ازت : مقدار 300- 250کیلو گرم
فسفر: مقدار۱8۰-150 کیلو
پتاس : مقدار8۰-7۰ کیلوگرم پتاسیم
در خاکهای شنی در مقایسه با خاکهای سنگین باید مقدار بیشتری از این عناصر در نظر گرفته شود.
مقدار و طریقه مصرف کود اوره در هندوانه
مقدار ۳۰۰ کیلوگرم اوره در ۴ مرحله
۱- هنگام کاشت
۲- هنگام منشعب شدن شاقه
۳- دقیقاً قبل از میوه دهی
۴- بعد از تشکیل اولین میوه
هندوانه به کمبود منگنر، بور، آهن، روی و کلسیم بسیار حساس است. محلول پاشی کود های محتوی این عناصر غذایی در بهبود کیفیت هندوانه سودمند می باشد.
مصرف کود اسید بوریک در اراضی شور توصیه نمی شود.
زمان مناسب برای کاشت هندوانه
معمولا بذرپاشی هندوانه در زمین اصلی انجام می گیرد.
در مناطق معتدل بذر آن را مستقیما در اواسط یا اواخر فروردین پس از رفع کامل سرما در زمین اصلی می کارند و در مناطق گرمسیر نیز در اواخر زمستان اقدام به کاشت بذر می نمایند.
در واقع بذر هندوانه را موقعی می کارند که دمای محیط به 20 درجه سانتی گراد رسیده باشد.
به منظور کاشت، یک یا دو روز قبل از آن بذر را در پارچه های مرطوب تحت دمای حدود 25 درجه سانتی گراد نگه می دارند و بدین ترتیب عمل جوانه زنی و سبز شدن تسریع می شود.
میزان بذر لازم برای کاشت هندوانه
میزان بذر در هر یکصد متر مربع حدود 45 گرم می باشد.
بذور در عمق یک تا دو سانتی متری کشت می گردند و بعد از سبز شدن تعداد بوته ها به 3، 2 و در بعضی مناطق تا 1 عدد تقلیل می یابد.
میزان مصرف بذر برای یک هکتار 2 تا 3 کیلوگرم می باشد.
روش های مختلف برای کاشت هندوانه
کاشت هندوانه هم به صورت پشته ای با جوی عمیق و هم به صورت پشته ای با جوی کم عمق که سیستم فارو نام دارد انجام می گیرد، که البته طریقه کاشت دوم مناسب تر است.
فاصله پشته ها بین 180 تا 230 سانتی متر و فاصله بوته ها از یکدیگر حدود 60 تا 90 سانتی متر در نظر گرفته می شود.
کاشت هندوانه به روش جوی و پشته ای
زراعت هندوانه در منطقه گیلان به صورت کپه ای انجام می گیرد.
بدین صورت که در محل های تعیین شده گودال هایی به عمق ۲۰ تا ۲۵ سانتی متر و به فاصله ۷۵ تا ۸۰ سانتی متر از همدیگر حفر کرده و کود های توصیه شده را در کف گودال ریخته و روی آن را با کود حیوانی پوسیده می پوشانند (بهتر است مقداری کود دامی پوسیده را با خاک مخلوط کرده تا علاوه بر تقویت مواد غذایی خاک، گرمای زمین را نیز تا حدودی حفظ کند).
سپس مقداری خاک الک شده بر روی آن ریخته و به منظور کاشت تعداد۳ الی ۴ بذر جوانه زده سالم و ضد عفونی شده را روی بستر تهیه شده به نحوی قرار می دهند که ریشه چه ها به طرف پایین قرار گیرد.آن وقت روی بذر را با یک لایه نازک خاک نرم می پوشانند و بلافاصله با آب پاش آبیاری می کنند. در این روش فاصله ردیف ها را 1.5 یا ۲ متر در نظر می گیرند.
کاشت هندوانه به روش کپه ای
روش دیگر کاشت هندوانه که بیشتر در کشورهای خارجی رایج است استفاده از گلدان های توربی است. داخل این گلدان ها را حدود سه چهارم با مخلوطی از خاک و برگ و کود دامی پوسیده و خاک باغچه پر کرده و روی آنرا تعداد ۱ الی ۲ بذر که قبلاً خیس کرده اند قرار می دهند، آن وقت روی بذر را با مقدار خاک نرم و سبک می پوشانند و بلافاصله آبیاری می کنند.
پس از آنکه گیاه دو برگه شد آنها را همراه با گلدان در زمینی که قبلاً آماده شده است با دست و یا با ماشین نشاء کار در داخل خاک قرار می دهند. در موقع انتقال نشاء همواره باید نشاء را با مقداری خاک به زمین اصلی انتقال داد (حساس بودن نشاء به جابجایی) و با این که از گلدان های توربی استفاده نمود.
برای خرید بذر هندوانه همین الان میتوانید کلیک کنید.
کاشت هندوانه در گلدان
منبع :
بهرامی سیرمندی، س و همکاران. 1389. راهنمای جامع و مصور کشت و پرورش صیفی جات. انتشارات تاک.
گرد آورنده : سپیده مدنی – کارشناس ارشد بیماری شناسی.
نظرات کاربران