خاک ورزی مرسوم در ایران
عملیات خاک‌ورزی در اکثر مناطق ایران بوسیله گاوآهن برگردان‌دار و بدون وجود بقایای گیاهی انجام می‌شود. توانایی گاوآهن در برگرداندن خاک، امکان دفن بقایای گیاهی را در عمقی پایین تر از عمق بستر بذر فراهم نموده و با زیر و رو کردن خاک، هوا دهی و مخلوط شدن مواد غذایی با لایه توسعه ریشه را امکان پذیر می سازد. برگرداندن خاک همچنین با دفن بذور علفهای هرز تاثیر به سزایی در کاهش جمعیت علفهای هرز در کشت محصول بعدی ایفا می نماید.
با وجود همه مزایایی که گاوآهن برگردان دار نسبت به بقیه گاوآهن ها دارد ولی استفاده دایمی از آن مخصوصا در مناطق خشک مشکلاتی را نیز به همراه داشته است.
خاک‌ورزی حفاظتی
هدف از خاک‌ورزی حفاظتی کاهش شدت عملیات خاک‌ورزی و مدیریت بقایای گیاهی موجود در سطح خاک می‌باشد. هرگونه تلاش در کم‌کردن شدت عملیات خاک‌ورزی، کاهش عمق شخم و یا سست کردن خاک بدون زیر و رو (برگرداندن) کردن آن، خاک‌ورزی حفاظتی محسوب می‌گردد. در این سیستم پس‌مانده‌های محصول قبلی تماماً یا قسمتی از آن (حداقل ۳۰ درصد) در سطح یا نزدیک سطح خاک نگهداری می‌شود. حفظ بقایای گیاهی در سطح یا نزدیک سطح خاک در روش‌های خاک‌ورزی حفاظتی باعث حفظ رطوبت خاک می گردد.
خاک‌ورزی حفاظتی از دهه ۱۹۴۰ در اروپا و آمریکا به عنوان یک سیستم جایگزین گاوآهن برگردان‌دار، به علت خشکسالیهای بوجود آمده و به منظور جلوگیری از فرسایش آبی و بادی مورد توجه قرار گرفت و کشاورزی بدون شخم برای اولین بار معرفی گردید.
روش‌های خاک‌ورزی حفاظتی
کم‌خاک‌ورزی و بی‌خاک‌ورزی دو روش متداول در خاک‌ورزی حفاظتی است. در روش کم‌خاک‌ورزی عملیات بر حسب نوع گیاه و میزان بقایای محصول قبلی تا عمـــق کــافی(۱۵-۸ سانتی متر) برای قرار دادن کود و بذر و مخلوط کردن بقایا با لایه سطحی انجام می گیرد.
در روش بی‌خاک‌ورزی هیچ نوع عملیات خاک ورزی صورت نمیپذیرد و تنها ماشین کاشت کود و بذر را باحداقل به هم خوردگی در خاک قرارمی دهد. در روش بی‌خاک‌ورزی بقایای گیاهی در سطح خاک(روی خاک) رها می گردند.
روش های خاک ورزی حفاظتی در مناطق مختلف دنیا با توجه به شرایط خاک و اقلیم هر منطقه بومی گردیده و از مزایای ویژه ای که برای آن منطقه دارد استفاده می‌گردد.
نظرات کاربران