بیمار گرهای بذرزاد 3

بیمار گرهای بذرزاد 3

بخش سوم
مقدمه :
حدود 90 درصد گياهان زراعي از طريق بذر تکثير ميگردند. خسارت ناشي از آفات و بيماريها در هشت زراعت مهم جهان بالغ بر 400 ميليارد دلار در سال است که درصد قابل توجهي از آن به وسيله بيماريهاي بذرزاد ايجاد ميشود.
عوامل بيماري زا قادرند بر روي، داخل يا با خاک همراه بذر از مکاني به مکان ديگر منتقل و باعث انتشار بيماري و آلودگي زراعي جديد گردند.
با توجه به اهميت بذر و نقش آن در انتقال و انتشار عوامل تهديد کننده، آزمونهاي سلامت بذر اجتناب ناپذير مي باشد.
در اين مقاله به ادامه مبحث معرفي اين عوامل بيماريزاي قارچي بذرزاد مي پردازيم.

13- Plasmopora

Plasmopara halstedii عامل بيماري سفيدک داخلي آفتابگردان با انتشار جهاني است.
اين قارچ بيمارگر خاکزاد است و باعث مرگ گياهچه قبل و پس از خروج از خاک و همينطور سوختگي گياهچه مي گردند.
ريشه کن نمودن قارچ پس از ورود به منطقه تقريبا غير ممکن است.
ريشه کن نمودن قارچ پس از ورود به منطقه تقريبا غير ممکن است. ااسپر قارچ براي چندين سال در خاک زنده مي مانند.
ارقام مقاوم و ضدعفوني راهکارهاي مناسب کاهش بيماري مي باشند.

Plasmopara halstedii

14- Pyrenophora

قارچ Pyrenophora graminea و Pyrenophora teres در جو بذربرد بوده و به ترتيب باعث بيماري هاي لکه نواري و لکه برگي در جو مي شوند. قارچ Pyrenophora graminea بذر در حال رشد را آلوده کرده که آلودگي کم يا متوقف شده و خوشه و دانه بسيار کم توليد مي شود.
دانه ممکن است جوانه نزند. بيمارگر در پريکارپ و پوسته دانه حفظ بقا مي نمايد و براحتي با سموم ضدعفوني کنترل مي شود. قارچ Pyrenophora teres مي تواند از طريق باقيمانده هاي گياهي نيز منتقل شود.
 

Pyrenophora graminea

15- Septoria

گونه هاي اين جنس در گياهان زراعي و سبزيجات توليد لکه برگي مي نمايند.
قارچ بيمارگر Septoria apiicola انتشار جهاني داشته و به دليل استقرار در بذر به صورت پيکنيد يا ميسليوم در کرفس و خاجيان ايجاد پوسيدگي سياه مي کند و خسارت زياد وارد مي نمايد.
انتشار بيماري از طريق ترشح آب صورت گرفته و باعث آلودگي شديد بستر مي شود.

Septoria apiicola

16– Tilletia

گونه هاي بيمارگر اين جنس بذربرد هستند و باعث توليد سياهک در غلات و ساير گياهان مي شوند.
گونه هاي اين جنس به دليل نوع و ميزان خسارت از اهميت بسيار زيادي برخوردار هستند.
بعد از آلودگي دانه و خاک، ميسيليوم همراه با گياه رشد کرده و تا زمان ظهور خوشه در گياه باقي مي ماند.
در اين بيماري دانه با توده سياه رنگ اسپر که بوي ماهي گنديده مي دهد پر مي شود.
گونه هاي T.laevis و T.tritici باعث ايجاد بيماري سياهک پنهان در گندم گرديده و هر دو عامل بيماري براحتي با سموم ضدعفوني بذر قابل کنترل هستند.
T. indica عامل بيماري سياهک ناقص هندي است که در آن کيفيت بذر و جوانه زني آسيب مي بيند.

Tilletia laevis

17- Ustilago

ميسليوم گونه هاي Ustilalgo hordei و Ustilago tritici در بذر مستقر شده و باعث ايجاد بيماري سياهک آشکار در غلات مي شود.
پس از جوانه زني بذر ميسليوم به صورت سيستميک در گياه رشد کرده و پس از تشکيل گل، داخل آن ها را از توده سياه رنگ اسپرهاي سياهک پر مي نمايد.
از سموم سيستميک براي ضدعفوني بذر و مديريت بيماري استفاده مي شود.

Ustilalgo hordei

18 – Verticillium

قارچ بذر برد داخلي يا خاکزاد Verticillium dahlia انتشار جهاني داشته و داراي دامنه وسيع ميزباني در بين گياهان زراعي و زينتي است و خسارت هاي سنگيني را در مناطق معتدل با رطوبت مناسب وارد مي نمايد.
گونه هاي بيمارگر آن را به صورت سيستميک به گياهان آوندي، حمله نموده و پس از نفوذ به آوند هاي چوب و مسدود نمودن آن ها باعث پژمردگي و نهايتا از بين رفتن محصول و دانه مي شود.
قارچ Verticillium albo-atrum نيز به راحتي با بذر يونجه منتقل مي شود.

Verticillium dahlia

منبع :
محمدي گل تپه، عليزاده، عزيزالله. پور جم، ابراهيم. 1374. بيماري هاي مهم غلات دانه ريز (راهنماي تشخيص). انتشارات دانشگاه تربيت مدرس.
گرد آورنده : سپيده مدني- کارشناس ارشد بيماري شناسي.