بیمارگرهای قارچی بذرزاد بخش دوم

بیمارگرهای قارچی بذرزاد

بخش دوم

7- Colletotrichum

عامل بیماری های گیاهی است که در بعضی از گیاهان بذرزاد بوده و تولید ضایعه محدود سیاه رنگ با آب – گز در بافت های گوشتی می نماید.

در مواردی نیز به وسیله قارچ های ناقص خود که تولید کننده کنیدی در آسرول هستند، باعث مرگ گیاهچه پس از خروج از خاک می شوند.

بذر منبع اصلی آلودگی قارچ Colletotrichum lindemuthianum عامل بیماری آنتراکنوز لوبیا می باشد.

همینطور قارچ C. gossypii با بذر به دلیل آلودگی داخلی در غوره منتقل می شود. قارچ های Colletotrichum lindemuthianum و C.dematium عوامل آنتراکنوز لوبیا و سویا در زمان های مختلف توسعه غلاف در آن نفوذ و بذر در حال رشد را آلوده می کنند.

سپس بافت غلاف آلوده شده از بین رفته و پوسته بذر همینطور جنین بذور آلوده می شوند.

عوامل آنتراکنوز لوبیا و سویا در زمان های مختلف توسعه غلاف در آن نفوذ کرده و بذر در حال رشد را آلوده می کنند.

سپس بافت غلاف آلوده شده از بین رفته و پوسته بذر و همینطور جنین بذور آلوده می شوند.

بیماری آنتراکنوز با ترکیبی از سموم ضدعفونی کننده بذر و در مواردی با استفاده از ارقام مقاوم قابل کنترل است.

قارچ Colletotrichum lindemuthianum عامل بیماری آنتراکنوز لوبیا

8- Fusarium

جنس در برگیرنده بیمارگرهای قارچی خاک زاد و بذرزاد مانند Fusaium oxyporum می باشد که باعث آلودگی و پارازیته نمودن ریشه در دامنه وسیعی از زراعت ها بوده و باعث پژمردگی، سوختگی و مرگ گیاهچه قبل و پس از ظهور می گردد.

کنیدی های قارچ در آوندهای چوب حرکت کرده و با تحریک گیاه به تولید تیلوز، آوند را مسدود کرده و باعث قطع حرکت شیره خام به طرف بالا و نتیجتا پژمردگی بافت ها می شود.

گونه Fusarium culmorum که باعث پوسیدگی ساقه در غلات می شود.

اغلب در زراعت های مناطق معتدله بذرزاد می باشد. انتشار از طریق باقیمانده های گیاهی نیز یکی دیگر از طروق آلوده نمودن زراعت ها توسط گونه های این جنس است.

گونه های قارچ می توانند در حالت های مختلف استقرار بر روی بذر، داخل اندوسپرم، داخل جنین و همراه بذر منتقل گردند.

این جنس همچنین سایر عوامل بیماریزایی را که باعث پوسیدگی دانه و تولید مایکوتوکسین در طول انبارداری می گردند، مانند Gibberella را در بر می گیرد.

Fusarium graminearum باعث پوسیدگی ساقه ذرت و جرب گندم می شود. Microdochium nivale عامل بیماری بذرزاد بسیار مهمی در گندم است. این قارچ قبلا با نام Fusarium nivale شناخته می شد که بذرزاد و آلودگی آن باعث عدم استقرار خوب زراعت و کاهش محصول می گردد.

فوزاریوم تا حدودی با سموم ضدعفونی قابل کنترل است.

Fusaium oxyporum

9- Pernospora

جنسی است که قارچ های آب کپکی خاک زاد را شامل می گردد.

در بعضی از زراعت ها قارچ های Pernospora farinoea f.sp.Spinaciae در بذور اسفناج و P.manshurica در سویا با بذر منتقل شده و در طول رشد پس از افزایش جمعیت در دیواره داخلی غلاف و پوسته بذر، موجب سفیدی رنگ در نزدیکی ناف بذر، ترک خوردن و سبک شدن و کوچک ماندن بذور می شوند.

گونه های این جنس تولید بیماری سفیدک دروغین می کنند.

Pernospora farinoe

10- Phoma

قارچ های این جنس معمولا خاک زی بوده و تعداد زیادی از آن ها بیمارگر گیاهان هستند.

گونه P.medicaginis var.pinodella  به طور بسیار وسیعی به عنوان یکی از عوامل قارچی بذرزاد که باعث ایجاد لکه های متفاوت در برگ ها، ساقه و غلاف نخود و سایر لگومینوم ها می گردد، شناخته شده است.

Phoma betae نیز بذرزاد بوده و باعث بیماری ساق سیاه در چغندر قند می شود.

Phoma betae

11- Phomopsis

کمپلکس Diaporthe و Phomopsis به ترتیب مراحل جنسی و غیرجنسی قارچ شامل بیمارگرهای بذر زادی است که دارای اهمیت اقتصادی بسیار زیادی در زراعت سویا می باشند. بذور آلوده منبع آلودگی ضعیف تری به نسبت باقیمانده های گیاهی سویا در مزرعه جایی که بیمارگر زمستان گذرانی می کند، می باشند. اسپورها از طریق ترشح آب از زمین باعث آلودگی غلاف ها شده و سپس آلودگی بذری صورت می گیرد.

Phomopsis seed decay

12 – Phytophthora

بیمارگر خاک زاد است و باعث مرگ گیاهچه قبل و پس از خروج از خاک و همینطور موجب پژمردگی و پوسیدگی گیاهان مسن تر مخصوصا در شرایط گرم و مرطوب می گردد.

کنترل این قارچ از طریق سموم ضدعفونی و همینطور استفاده از ارقام متحمل یا مقاوم میسر است.

گونه های مختلف این جنس باعث خسارت های شدیدی در گیاهان زراعی و باغی از قبیل سیب زمینی، سویا، یونجه، نخل و در گروه زیادی از گیاهان گرمسیری، معتدل و گیاهان زینتی می گردند.

منبع : محمدی گل تپه، ابراهیم. علیزاده، عزیزالله. پورجم، ابراهیم. 1374. بیماری های مهم غلات دانه ریز (راهنمای تشخیص). انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.

گرد آورنده : سپیده مدنی – کارشناس ارشد بیماری شناسی.